Enplegua eta bizi-baldintzak

Euskal Herrian egitura heteropatriarkalak sorrarazitako desorekak modu askotan neur daitezke. Emakumeek lanaldi partzialak (%77,4), etxeko lanen ardura (%91,2) eta zaintza ardurek bultzaturiko ez-aktibotasuna (%93,9) pairatzen dute.

Egun enpleguaren sustapenak ez du kohesio soziala bermatzen, horregatik errealitate berrietara egokituriko mekanismoen artikulazioa beharrezkoa da.

2019 urtean langabetuen eta potentzialki aktiboak baina enplegu bilaketan atsekabetutako pertsonen kopurua gutxitu egin da. Gogoz kontra lanaldi partzialean aritzen diren landunena, ordea, egonkor mantendu da.

Euskal Herriko langabezia tasak EB-28koa baino 2 puntu handiagoa izaten jarraitzen du.

2018ko laugarren hiruhileko datuen arabera, Euskal Herriko langabezia tasa %9,44koa da (INE), aurreko hiruhilekoan baino 0,16 puntu altuagoa. EUSTATen datuen arabera, berriz, Euskal Herrian langabezia tasa 0,51 puntu handitu da eta %9,87an kokatzen da. Langabetuen zein biztanleria aktiboaren kopuruak gora egin du.

2018. urteko apirilean Euskal Herrian 509.900 erretiratutako pentsionista daude. Iturri ofizialen arabera, Hego Euskal Herrian 426.200 dira, eta GAINDEGIAko kalkuluen arabera, beste 83.700 dira Ipar Euskal Herrian egun.

Araba hiriaren eta landaren arteko desoreka handia duen herrialdea da. Bere baitan bi lurralde egitura bizi dira. Egitura zaharra, lurralde polizentrikoarena, bailara eta kuadrillak bere baitan dituena. Egitura berria, lurralde monozentrikoarena, Frankismoaren azken bi hamarkadetan Gasteizen ardazturiko garapen industrialaren ereduarekin egituratu zena.